Với vai trò quản lý, việc hiểu rõ khả năng tiếp thu của bản thân là chìa khóa để tối ưu hóa quá trình học tập và phát triển kỹ năng mới. Trong bài viết này, VMP xin giới thiệu đến bạn 2 mô hình gia tăng khả năng tiếp thu dành cho quản lý. Hãy cùng khám phá ngay!
Nội dung bài viết:
Khả năng tiếp thu (metacognition) là gì?
Khả năng tiếp thu (metacognition) là khả năng nhận thức, đánh giá và điều chỉnh quá trình tư duy khi học tập hoặc giải quyết vấn đề. Đây là kỹ năng đặc biệt quan trọng đối với quản lý – những người liên tục học hỏi để thích nghi với thay đổi và dẫn dắt đội ngũ.
Việc áp dụng metacognition vào quá trình học tập và phát triển kỹ năng có thể mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho các nhà quản lý, bao gồm:
- Nâng cao hiệu quả học kỹ năng mới: Khi hiểu rõ cách thức học của bản thân, bạn có thể chọn lựa phương pháp học phù hợp nhất, giúp rút ngắn thời gian học và dễ dàng áp dụng vào công việc thực tiễn.
- Giải quyết vấn đề linh hoạt: Metacognition cho phép bạn nhận diện những phương pháp học kém hiệu quả và kịp thời điều chỉnh chiến lược, từ đó giúp giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng, hiệu quả.
- Nâng cao tư duy phản biện: Quá trình phân tích cách mình học giúp quản lý có thể nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, từ đó cải thiện khả năng tư duy phản biện – kỹ năng thiết yếu trong việc lãnh đạo và quản lý.
- Gia tăng trải nghiệm học tập: Khi khả năng tiếp thu được cải thiện, bạn sẽ cảm nhận rõ ràng kết quả của quá trình học, tạo động lực để tiếp tục nỗ lực và khám phá thêm các phương pháp học hiệu quả. Điều này giúp trải nghiệm học tập trở nên thú vị và tiến xa hơn.
Dưới đây là 02 mô hình giúp quản lý Gia tăng khả năng tiếp thu:
Mô Hình 3 Giai Đoạn (Three-Stage Model) Trong Gia Tăng Khả Năng Tiếp Thu
Giai đoạn 1: Lập kế hoạch (Planning)
Trước khi bắt đầu học kỹ năng mới, việc xác định rõ mục tiêu và chiến lược học tập là rất quan trọng. Ví dụ, khi học một kỹ năng quản lý mới, bạn cần lên kế hoạch chi tiết về những gì mình muốn đạt được và tài liệu học tập nào phù hợp với nhu cầu hiện tại.
Các bước cụ thể bao gồm:
- Xác định mục tiêu: Đặt ra các mục tiêu rõ ràng và cụ thể cho quá trình học tập. Hãy đảm bảo mục tiêu theo tiêu chí SMART hoặc sử dụng biểu đồ xương cá Ishikawa để lập kế hoạch học tập hiệu quả.
- Chọn chiến lược học tập phù hợp: Quyết định phương pháp học như học qua tài liệu, tham gia khóa học, hoặc thông qua kinh nghiệm thực tế.
- Xác định tài nguyên: Tìm kiếm các công cụ và tài liệu hỗ trợ cho quá trình học của bạn.
Ví dụ: Một quản lý đặt mục tiêu học cách giao việc rõ ràng và có trách nhiệm cho từng thành viên trong nhóm trong 3 tháng tới. Quản lý chọn học qua khóa “Kỹ năng giao việc hiệu quả” và thực hành ngay trong các cuộc họp hàng tuần.
Giai đoạn 2: Giám sát (Monitoring)
Trong suốt quá trình học, cần thường xuyên đánh giá mức độ hiểu biết và nắm bắt nội dung. Điều này giúp bạn kịp thời điều chỉnh phương pháp học nếu cảm thấy không hiệu quả.
Các yếu tố cần giám sát:
- Theo dõi sự hiểu biết: Kiểm tra xem bạn có thực sự hiểu rõ nội dung học tập không. Nếu không, hãy tìm tài liệu bổ sung hoặc giải thích thêm.
- Điều chỉnh phương pháp học: Nếu phương pháp hiện tại không hiệu quả, hãy thay đổi, ví dụ như chuyển từ việc đọc sách sang học qua video hoặc thảo luận nhóm.
- Theo dõi tiến độ và thời gian: Đảm bảo bạn đang hoàn thành mục tiêu đúng hạn. Nếu thấy chậm trễ, cần điều chỉnh lại lịch trình hoặc tập trung vào những nội dung quan trọng.
Ví dụ: Quản lý giao việc cụ thể cho từng nhân viên trong cuộc họp hàng tuần và theo dõi phản hồi để đảm bảo nhân viên thực hiện đúng yêu cầu. Nếu phát hiện nhầm lẫn, quản lý điều chỉnh cách giao việc.
Giai đoạn 3: Đánh giá (Evaluation)
Sau khi hoàn thành quá trình học, việc đánh giá hiệu quả đào tạo level 3 là rất cần thiết. Điều này giúp bạn rút ra bài học cho lần học sau.
Các bước trong giai đoạn này bao gồm:
- Đánh giá kết quả: Xem xét xem mục tiêu ban đầu đã đạt được hay chưa, và liệu kỹ năng mới có giúp ích cho công việc không.
- Phân tích chiến lược học: Đánh giá tính hiệu quả của chiến lược học tập đã sử dụng và xem cần điều chỉnh gì cho lần sau.
- Rút kinh nghiệm: Xác định những gì bạn đã học được về phong cách học tập của bản thân và cách cải thiện trong tương lai.
Ví dụ: Sau 3 tháng thực hành kỹ năng giao việc, quản lý nhận thấy nhóm làm việc hiệu quả hơn nhờ việc giao nhiệm vụ rõ ràng. Tuy nhiên, quản lý quyết định sử dụng công cụ trực tuyến như Trello để theo dõi tiến độ tốt hơn theo đề xuất của nhân viên.
Mô Hình PQ4R: Phương Pháp Hiệu Quả Để Quản Lý Nắm Bắt Kiến Thức Chuyên Sâu
Mô hình PQ4R là một phương pháp giúp các nhà quản lý tiếp thu và nắm bắt kiến thức từ tài liệu chuyên sâu. PQ4R là viết tắt của:
1. Preview (Xem trước)
Ở giai đoạn này, bạn cần lướt qua nội dung tài liệu hoặc bài học để có cái nhìn tổng quan. Đây là bước quan trọng giúp bạn xác định nội dung chính và những phần cần tập trung hơn.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Xem qua tiêu đề, mục lục hoặc các mục chính để hiểu rõ nội dung tổng quan.
- Quan sát hình ảnh, biểu đồ hoặc phần tóm tắt để nhận diện trọng tâm và cấu trúc của tài liệu.
2. Question (Đặt câu hỏi)
Sau khi đã có cái nhìn tổng quan, hãy đặt câu hỏi về những gì bạn sẽ học. Điều này giúp bạn tập trung vào các khía cạnh quan trọng và tăng động lực để tìm kiếm câu trả lời.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Đặt câu hỏi về những chủ đề chính như: “Phần này giải thích điều gì?”, “Tại sao thông tin này lại quan trọng cho công việc của tôi?”
- Chuyển các tiêu đề hoặc mục lớn thành các câu hỏi để tìm câu trả lời khi đọc.
3. Read (Đọc)
Đây là bước bạn đọc chi tiết tài liệu để tìm câu trả lời cho các câu hỏi đã đặt ra ở giai đoạn trước. Đọc kỹ và tập trung để đảm bảo nắm bắt thông tin quan trọng.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Đọc kỹ từng phần và ghi chú lại những điểm quan trọng.
- Tập trung vào việc tìm kiếm câu trả lời cho các câu hỏi đã đề ra.
4. Reflect (Phản ánh)
Sau khi hoàn thành việc đọc, bạn cần suy ngẫm về những kiến thức đã học và kết nối chúng với công việc hoặc kinh nghiệm thực tế. Việc này giúp bạn hiểu sâu hơn và dễ dàng áp dụng vào thực tiễn.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Suy ngẫm cách kiến thức mới liên quan đến công việc quản lý của bạn.
- Đặt câu hỏi: “Làm thế nào để áp dụng kiến thức này vào tình huống cụ thể?”
5. Recite (Tóm tắt)
Tóm tắt lại những gì bạn đã học bằng cách diễn đạt theo cách hiểu của riêng mình. Bước này giúp củng cố trí nhớ và kiểm tra mức độ hiểu biết.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Nói hoặc viết ra tóm tắt các thông tin đã học và trả lời các câu hỏi đặt ra ở bước Question.
- Chia sẻ kiến thức với đồng nghiệp hoặc đồng đội để kiểm tra hiểu biết.
6. Review (Xem lại)
Cuối cùng, bạn cần xem lại toàn bộ những gì đã học để củng cố kiến thức và sửa chữa những điểm còn thiếu sót. Bước này đảm bảo bạn không bỏ sót bất kỳ thông tin quan trọng nào.
Hoạt động trong giai đoạn này:
- Xem lại phần ghi chú và tóm tắt để chắc chắn đã hiểu đúng.
- Kiểm tra xem đã trả lời đầy đủ các câu hỏi đặt ra ở bước Question chưa.
Tạm Kết Về 2 Mô Hình Gia Tăng Khả Năng Tiếp Thu Dành Cho Quản Lý
Trên đây là 2 mô hình gia tăng khả năng tiếp thu dành cho quản lý, hy vọng rằng chúng sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình phát triển bản thân và nâng cao hiệu quả học tập.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các khóa đào tạo nâng cao năng lực do VMP tổ chức gồm:
Các khóa nâng cao năng lực đào tạo:
PDT – Ứng dụng công nghệ thiết kế khóa học.
Train The Trainer 3+ – Đào tạo giảng viên nội bộ số 1 Đông Nam Á.
Các khóa nâng cao năng lực lãnh đạo:
UMM – Đào tạo năng lực nền tảng cho quản lý cấp trung.
Coaching Skills For Manager – Kỹ năng huấn luyện kèm cặp nhân viên
Bài viết liên quan
Mô hình quản trị hiệu suất – Chìa khóa thành công của nhà quản lý
Quản trị hiệu suất là một công cụ quan trọng giúp nhà quản lý
Th10
Khám phá Learning Pyramid với 7 hoạt động học tập giá trị
Thiết kế hoạt động học tập mang lại giá trị cao cho học viên
Th9